TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Anayasanın 135. Maddesi doğrultusunda çıkarılan 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) kanununa göre 1954 yılında kurulmuş kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur.
Makina Mühendisleri Odası yurt içinde ve yurt dışında Makina, Endüstri, İşletme, Sanayi, Uçak, Havacılık, Uzay, Sistem, Makina Teknik Metot, İmalat-Üretim, Üretim Tekniği-Sistemleri, Mekatronik, Otomotiv ve Enerji Sistemleri Mühendisliği öğretimi yapan üniversitelerin fakülte ve bölümlerinden mezun olarak diploma ve ruhsatname almış, Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını uygulamaya yasal yetkili olup, mesleki çalışmalarda bulunan tüm mühendisleri içinde toplamaktadır.
Makina Mühendisleri Odası her yıl artan üye sayısı ve faaliyetleriyle bugün TMMOB çatısı altında üye sayısı açısından en büyük ve en aktif üye tabanına sahip Odadır. Günümüz değişen koşullarına göre kendisini yapılandıran Odamız, geçmişte olduğu gibi bugün de ülkenin dört bir yanında örgütlü bir güç olmayı sürdürmektedir.
2019 yılı itibariyle 18 Şube, 56 İl Temsilciği, 41 İlçe Temsilciliği, 10 Mesleki Denetim Bürosu, Asansör Onaylanmış Kuruluşu, Akredite Muayene Kuruluşu, Akredite Deney Laboratuvarı, Akredite Kalibrasyon Laboratuvarı, Akredite Personel Belgelendirme Kuruluşu, Meslek İçi Eğitim Merkezi, 10 Uygulamalı Eğitim Merkezi ve Araç Tespit Merkezleri ile ülke genelinde yaygın bir örgütlenme düzeyine ulaşmıştır. 1954’te 902 olan üye sayısı bugün 112.144 bine ulaşmıştır.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinin 6. maddesinde de belirtildiği üzere Odamızın kuruluş amaçları arasında; ülke ve toplum yararları doğrultusunda yurdun doğal kaynaklarının işletilmesini, üretimin arttırılmasını, yurt sanayinin ulusal çıkarlara uygun yönde gelişmesini sağlamak için teknik ve bilimsel çalışmalar yapmak ve bunları üyelerinin ve sanayinin yararına sunmak, makina mühendisliği hizmetleri ile ilgili her türlü araştırma, inceleme, proje ve raporların hazırlanmasını, uygulanmasını ve teknik uygulama sorumluluğunun uzman makina mühendisleri tarafından yapılmasını sağlamak ve bunların teknik kurallara uygunluğunu incelemek, denetlemek ve onaylamak yer almaktadır.
Bu amaçlar doğrultusunda uzmanlık alanına giren konularda, ülkemizin ve toplumumuzun sorunlarının çözümünde aktif bir organizasyon olarak MMO, 62 yıllık geçmişinde ülkemiz genelinde gerçekleştirdiği çok yönlü etkinliklerle demokratik mesleki kitle örgütü olarak Türkiye‘de etkin bir kuruluştur.
ODA ÇALIŞMA İLKELERİ
1. Oda Tanım ve İşlevlerine İlişkin İlkeler
· Oda çalışmaları halktan, emekten, demokratikleşmeden yana, yurtsever ve anti-emperyalist anlayışla yürütülür.
· Oda çalışmalarında, meslek ve meslektaş sorunlarının ülke ve toplum sorunlarından ayrılmayacağı temel ilke kabul edilir.
· "Kamu çıkarlarını korumak" halkın yanında, halkın yararına olmak anlamındadır. Mesleğimizle ilgili alanlarda sorgulayıcı olmak, gerekiyorsa yerel ve merkezi iktidarlarla çatışmak Odamız‘ ın vazgeçilmez görevidir.
· "Kamu yararına çalışmak" veya "kamu çıkarlarını gözetmek" demokratikleşme, insan hakları, sosyal adalet alanlarında da politikalar üretmeyi, çözümler önermeyi gerektirir.
• Kamu yararına çalışan benzer örgütler ve sivil toplum oluşumları ile sürekli ilişkiler içerisinde olunur. Kamuoyu oluşturmaya yönelik çabalar içerisinde Oda da kaçınılmaz olarak yer alır.
2. Ülke Sorunlarına Bakışa İlişkin İlkeler
· Ulusal bağımsızlığın kazanılması ve ulusal sanayinin gelişmesi için çalışılır.
· Bilim ve teknolojinin gelişmesinin ve toplumun ilerlemesi doğrultusunda kullanımının ön koşulu olarak özgür düşünce ortamı yani demokrasi savunulur.
· Her örgüt biriminin gerek bölgesel gerekse ülke düzeyinde, uzmanlık ve ilgi alanlarına giren konu başlıklarında, platformlar yaratacak düzeye ulaştırılmasında merkezi koordinasyon ile diğer örgüt birimlerinin katılım ve katkısı sağlanmalı ve sürekli kılınmalıdır.
· Ülkenin düşünen, üreten, çözümler öneren bütün kurumlarıyla kurumsal ilişki içerisinde olunur.
· Ulusal sanayinin geliştirilmesi kapsamında, Gümrük Birliği sürecini sorgulamak, karşılaşılan sorunlara ilişkin görüşler oluşturup çözüm önerileri geliştirmek, Oda‘ mızın sürekli çalışma alanlarından biri olarak kabul edilir.
· Mesleğimiz ve Oda‘ mız ile ilgili yasaların isteklerimiz doğrultusunda şekillenmesi için gerekli girişimlerde bulunulur.
· Ülkemizin demokratikleşme çabalarının içerisinde Oda‘ mızın yer alması kaçınılmazdır. Oda‘ mız demokrasi mücadelesi içerisinde yerel ve ülke geneli ölçeklerinde aktif rol alır.
• Ülke gündemine müdahale edilir. Ekonomik, demokratik, siyasal ve toplumsal haklar için mücadele edilir. Unsan hakları ihlallerine karşı duyarlı davranılır. Bu alanlarda diğer demokratik kitle örgütleri ile işbirliği yapılır.
3. Mesleki Teknik Etkinliklerin Yürütülmesine İlişkin İlkeler
· Oda‘ nın temel görevlerinin başında meslek alanının düzenlenmesi, mesleğin uygulanmasına yönelik iyileştirmelerin yapılmasının geldiği bilinir.
· Meslek alanına ilişkin gelişmelerin ve yeniliklerin izlenmesi, üyenin bu gelişmelerden yararlanmasının sağlanması temel hedeflerdendir.
· Mühendislik mesleğine sahip olanların ortak gereksinimlerini karşılamak, mesleki etkinliklerini kolaylaştırmak, mesleğin genel çıkarlara uygun gelişmesini sağlamak,meslektaşların birbirleriyle ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlük ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak esastır.
• Mühendislik eğitiminin iyileştirilmesine yönelik girişimlerde bulunulur.
4. Üye İlişkilerine Yönelik İlkeler
· Oda örgütünün gücünü üyeden aldığı ve bu gücün harekete geçirilmesi gerektiği kabul edilir.
· Üyelerle sürekli ve sağlıklı ilişkinin kurulması esas alınır.
· Zorunlu üyeliğin savunulmasıyla birlikte, gönüllülük esasına dayalı ilişkilerde üyenin Oda‘ya katkısının daha nitelikli olduğu açıktır. Oda‘ nın üyelerce "üye olunması gerekli" bir kurum olarak görülmesinin sağlanması esastır.
· Oda‘ mız kamuda çalışan mühendislerin grevli-toplu sözleşmeli-sendikal haklarını kazanma mücadelesine aktif destek verir.
• Oda‘ mız özel sektörde çalışan mühendislerin özlük haklarına, ekonomik ve sosyal gereksinimlerine yönelik çalışmalar yapar.
5. Karar Alma Süreçlerinin İşletilmesine İlişkin İlkeler
· Oda‘ nın her biriminde kararların alınmasında demokratik merkeziyetçilik ilkesi temel alınır ve uygulanması sağlanır.
· Oda örgütünün en küçük biriminin işyeri temsilciliği olduğu kabul edilir.
· Oda Merkezi‘nde, yani en üst yönetim organımızda, alınacak kararların oluşmasında katılım ve tüm görüşlerin dikkate alınmasına özen gösterilir.
· İşyeri Temsilcilikleri, İl-İlçe Temsilcilikleri, Şube Danışma Kurulları, Şube Yönetimleri, Merkez Danışma Kurulu ve Oda Yönetim Kurulu zinciri karar alma süreci olarak kabul edilir.
• Tanımlanan bu süreçten geçerek demokratik işleyişe uygun alınan merkezi kararların örgüt tarafından uygulanması esastır. Yapılan bu uygulamaların, karar alma süreci içerisinde yer alan tüm mekanizmaların denetleme ve sorgulamasına açık olduğu da bilinir.
6. Örgütsel Bağımsızlığın Korunmasına İlişkin ilkeler
· Oda‘ nın kurumsal ilişkilerinde bağımsızlık ilkesi göz önünde bulundurulur. "Kamu çıkarlarını korumak" hedefini zedeleyecek veya Oda‘ yı çalışma programlarından, çalışma ilkelerinden ödün vermeye zorlayacak hiç bir ilişkiye girilemez.
· Siyasi partilerle ilişkilerin Oda‘ nın bağımsızlık ilkesinin zedelenmesine yol açmayacak nitelikte olmasına özen gösterilir.
· Oda organlarında yer alan herkes, bu organların herhangi bir siyasi çalışmada basamak olarak kullanılmayacağını bilir.
7. Oda Bütçesinin Oluşumuna ve Uygulanmasına İlişkin İlkeler
· Oda bütçesinin uygulanmasında "Merkezi Bütçe" kavramı esas alınır. Ayrıca birimlerin eşit gelişmesini sağlayıcı, projeler bazında yardımlaşma ve dayanışma esastır.
· Gelirleri öncelikle üye ödentileri ve üyelere bağımlı olan bir örgüt yaratılması amaçlanır. Üye ödentilerinin toplanmasının, Oda Merkezi‘ne aktarımların ve birlik payının düzenli ödenmesinin örgütlülüğün en temel gereği olduğu bilinir.
• Ticari amaçlarla kurulmuş herhangi bir kurumun yapacağı veya yapmakta olduğu faaliyetler Oda için örnek alınmaz. Yayımlanacak kitaplar, periyodikler, düzenlenecek uzmanlık eğitimleri, mühendislik mesleğinin geliştirilmesine ve uygulama alanlarına yönelik kurs ve seminerler esas gelir alanları olarak görülür.
8. Oda Merkezi İşleyişine İlişkin İlkeler
· Oda tüzük ve yönetmeliklerinin uygulanması esastır.
· Oda Merkezi‘nin en önemli görevi, Oda örgütünü tüzük ve yönetmeliklerin verdiği görev ve yetkilerle ve Genel Kurul kararları doğrultusunda yönetmektir. Oda Merkezi‘nin işlevlerinin başında örgütün etkin eşgüdümünü sağlamak, merkezi etkinlikleri (yayın, kongreler vb.) planlamak ve uygulanmasını sağlamak, örgütün dış ilişkilerini ulusal ve uluslararası düzeyde yürütmek gelir.
· Demokratik işleyişe uygun alınmış kararların uygulanmasının sağlanması, uygulanamıyor ise nedenlerinin araştırılıp, demokratik karar oluşturma süreçlerinin yeniden çalıştırılması görev kabul edilir.
· Oda‘ nın üst düzeyde oluşan kurumsal ilişkilerinin yürütülmesi, bu ilişkilerin örgüt bağımsızlığını zedelemeden sürdürülmesi Oda Genel Merkezi‘nin görevi kabul edilir.
· Oda Genel Merkezi sürekli komisyonlar yerine problem alanlarına yönelik süreli uzmanlık komisyonları oluşturmaya yönelir. Ancak yayın, uzmanlık eğitimi vb. süreklilik gerektiren komisyonların devamı da sağlanır.
· Oda Merkezi örgüt içi sürekli eğitimin gerçekleştirilmesinden sorumludur. Bu bağlamda, birim yöneticileri, teknik görevliler, büro çalışanları, muhasebe görevlileri sürekli periyodik eğitimlerden geçirilerek, örgüt içi işleyişte uyum sağlanır.
• Eğitimde merkezi koordinasyon, merkez ile şube ve temsilcilikler arası yatay ve dikey ilişkiler etkin şekilde sağlanır.